Yonca büyüyor...

Anne olunca insanların size bakışı değişiyor. Bazı şeyler göz ardı edilebiliyor, bazı kusurlar görmemezlikten geliniyor, bazı zamanlar siz görmemezlikten geliniyorsunuz.

Çalışan bir anne olunca durum daha da ağırlaşıyor. Çocuk da yaparım kariyer de şarkısıyla çıkış yapsanız da, çevrenin size ikinci bir albümde başarılı olmanız çok zor gözüküyor. Bir kadın olarak dünyanın herhangi bir yerinde kariyer yapmak (!) zaten çok zor bir şey. Kariyer yapmak kelimesine ünlem eklememin sebebi, anlamını tam olarak da bilmememdir. Kariyer yapmak, herkes için aynı şeyi ifade etmiyor zira.

Genelde bekar veya çocuksuz kadınların daha başarılı bir şekilde kariyer basamaklarını tırmanacağı, çocuk yaparsanız siz basamakları tırmanırken çocuğun gelip paçanıza yapışacağı ve sizi aşağıya çekeceği anlayışı hakim. Hal böyle olunca, biz anneler evde gösterdiğimiz olağanüstü başarılara bir de işte kendimizi ispatlama misyonuyla devam ediyoruz. Sadece işini yapmak, işinde başarılı olmak yeterli olmuyor, çünkü insanlar size baktıklarında çalışan kadın değil, çocuklu kadın görüyorlar.

Çocuklu kadın çok yüklü anlamlara sahip. Cümle içinde kullanmamız gerekirse: Sen çocuklu kadınsın, senin burada ne işin var? Sen çocuklu kadınsın, sen yapmasan da olur. Sen çocuklu kadınsın, seyahate falan çıkamazsın zaten. Sen çocuklu kadınsın, mesaiye kalamazsın. Sen çocuklu kadınsın, hafta sonu çalışmamız gerekiyor, gelemezsin. Sen çocuklu kadınsın, iş çıkışı yemek yiyeceğiz, gelemezsin.

Siz siz olun çalışan anne, kadın, anne, çalışan olun ama çocuklu kadın olmayın.

Nil Karaibrahimgil'in çok sevdiğim bir şarkısıdır. Önüne bariyer konulsa da bir kadının kafasına koyduktan sonra hem çocuk, hem de kariyer yapacağını anlatır şarkıda.

Gerçek hayatta bu biraz daha karmaşık tabii ki. Çalışan anne doğum hazırlığına girmeye başladığı anda ona karşı bakışlar anında değişir. Artık domestik olacağını düşünenler, işkolik görüntüsünden uzaklaşacağını hayal edenler çok üzülürler bu yeni durumuna. Artık anne adayı sadece göbeğiyle ilgili tepkilere maruz kalacak ve bu iş doğuma kadar böyle devam edecektir. Doğum iznine çıkan anne adayı biraz kendiyle baş başa kalır ve sabırla bebeğin gelişini bekler. Gel gör ki, bu süre sanki geçmek bilmez ve bebeğine kavuşmayı bekleyen annenin gözleri karnına odaklanır, durur. Vakti dolup bebek yola düşünce heyecan başlar, anne artık bundan sonra farklı bir algıyla hayata bakmaya başlar. Bebeğiyle tanıştığı ilk andan itibaren durum değişir. Lohusalığın verdiği rehavetle annenin beynine oksijen ve bebekten başka bir şey gitmez.

Lohusalık geçip anne yavaş yavaş kendine gelince çalışma hayatına dair düşünceleri tekrar belirmeye başlar. Bir yanda bebekle geçen tarifi olmayan saatler, bir yandan yılların çalışma hayatının verdiği sorumluluklar, çalışma isteği, kendini yararlı hissetme, değer katma gibi doyumları olan hayatı vardır. İkisinden de vazgeçmek istemez, çünkü ikisinin tadı da ayrıdır. Günler geçer, aylar geçer ve anne artık ikinci hayatı, aslında bebekten önceki ilk hayatına döner. 

Dönüşü muhteşem olmuştur, ama bunun böyle olduğunu sadece kendisi düşünür. Bunun haricinde diğer kişiler artık ona sadece anne gözüyle bakar, işe yeteri kadar odaklanamayacak olacağını düşünür ve iş dağılımını buna göre yapmak isterler. Oysa çalışan anne öncekinden daha güçlüdür ve artık daha farklı yetilere sahiptir. Bu yetiler ona daha fazla sorumluluk verilmesiyle daha rahat ortaya çıkabilir. İş hayatı ve ev hayatı dengesini kurmasına yardımcı olmak için ona anlayışla yaklaşmak gerekir.

Eğer sağır kurbağa olup zirveye çıkarken kimseyi dinlemez ve onu zirveye çıkıştan alıkoyabilecek seslere aldırış etmez ve onu yolundan çevirebilecek herkese de yanıtını verebilirse çocuk da kariyer de yapacak, kariyerine yeni bir bakışla yaklaşabilecek, anneliğin avantajlarını işe taşıyabilecek ve başarıyla yoluna devam edecek güce sahiptir.

Anne olduktan sonra hayata daha derin açıdan bakar oldum. Önceleri bu konu hakkında ne kadar da sığ düşünüyorum diye bazen kendi kendime söylendiğim oluyor.

Tabii insanın algısı da bir nebze değişiyor. Alışveriş yaparken eskisi gibi ayakkabı çanta dolu vitrinlerden çok bebek mağazaları, bebek giysileri beni çekiyor. Bulunduğum ortamda aileler dikkatimi çekiyor. Ağlayan bebeklerin sesi kulaklarımda çınlıyor. 

Benim gibi birçok arkadaşımın da çocukları oldu ve konuştuğumuzda konularımız genelde çocuklar üzerine oluyor. Eskiden sanki hiç konumuz yokmuş gibi hissediyorum bazen. Ama konu konuyu açıyor ve herkesin konuyla ilgili söyleyecek bir lafı olduğundan konu başka bir konuya geçip dallanıp budaklanıyor. Hele ki yaşları yakın çocuklar söz konusuysa, birinin yaşadığını diğeri yaşamış oluyor, bir diğerinin özellikle o konuda farklı bir deneyimi oluyor. Yaşanmışlıklar, güzel hatıralar derken sürenin farkına varmıyorum.

Anneliğin zorluğundan, çalışma hayatıyla anneliği nasıl yürüttüğümüzden, yeme güçlüklerinden, uyku problemlerinden, bebek kazalarından, hafta sonu gezmelerinden, öğünlerin içeriğinden, annelik-babalık dengesinden, bebek gelişimlerinden, bebek davranışlarından, kısacası her konudan konuşabiliyoruz.

Aslında bu konuları tanımadığım kişilerle bile konuşabiliyorum. Sosyal ortamlarda rastladığım annelerle de kısaca bu konulardan biri hakkında sohbet ederken buluyorum kendimi.

Bazen de alakasız yerlerde bebeklerle ilgili konular konuşulurken rast geliyorum ve o anda söyleyecek bir sözüm olduğunu düşünüp "Açılın, ben anneyim!" deyip konuya müdahale etmek istiyorum.

Bir anne olarak bu konuda tek olmadığımı düşünüyorum, ne dersiniz?